Аймақтық ынтымақтастық шеңберіндегі Қытайдың Орталық Азия елдерімен қарым-қатынасы: процестер мен перспективалар

Ланьчжоу университетінің Орталық Азияны зерттеу институты ұйымдастырған "Қытайдың Орталық Азия елдерімен қарым-қатынасы: процестер мен перспективалар" Халықаралық конференциясы 18 сәуірде Ланчжоу қаласында (Қытай) Орталық Азия елдерінің ғылыми-зерттеу Мемлекеттік талдау орталықтарының жетекші сарапшыларының қатысуымен өтті.

Философия, саясаттану және дінтану институтының өкілі, ФСДИ саяси зерттеулер орталығының жетекші сарапшысы Р. Ю. Изимов - Орталық Азияны зерттеу институтының (Ланьчжоу қ., ҚХР) 30 жылдығына орай Ланьчжоу университетінің басшылығы ұйымдастырған халықаралық ғылыми-сараптамалық іс-шаралар сериясына қатысты.

     17 сәуір сәрсенбіде Ланьчжоу университетінің Орталық Азияны зерттеу институтында сараптамалық талқылау өтті, оның барысында қатысушылар Қазақстан мен Қытайдың беделді зерттеу мекемелері арасындағы ғылыми кәсіби байланыстарды тереңдету перспективаларын талқылады. Орталық Азияны зерттеу институтының басшылығы мен сарапшылары мәдени-гуманитарлық саладағы қазақстан-қытай байланыстарын кеңейту жөніндегі идеяларымен бөлісті.

     Ланьчжоу университетінің саясат және халықаралық зерттеулер институтының директоры Чжу Юбяо (Zhu Yongbiao) Қытай мен Қазақстан арасындағы сенімді және достық қарым-қатынасты нығайту дәстүрін жалғастырудың маңыздылығын атап өтті.

      Орталық Азияны зерттеу институты директорының орынбасары Вэй Цзиншэн (Wei Jinsheng) институттың мерейтойына орай бірқатар іс-шаралар аясында қытай тарапы Қытай аумағында да, Орталық Азия аймағында да Орталық Азия сарапшыларының қатысуымен бірқатар ғылыми-практикалық конференциялар мен семинарлар өткізуді жоспарлап отырғанын атап өтті. Оның ішінде профессор Вэй ағымдағы жылдың жазында жетекші қазақстандық мамандардың қатысуымен Алматы қаласында халықаралық конференция өткізуге қызығушылық білдірді.

Қазақстан мен Қытай арасындағы академиялық байланыстарды нығайту бойынша перспективаларды кеңейту тақырыбын жалғастыра отырып, Ланьчжоу университетінің белдеу және жол зерттеу орталығының басшылығы философия, саясаттану және дінтану институтымен ынтымақтастық туралы Меморандумға қол қоюға дайын екендігін білдірді. Тараптар меморандумның барлық жобалық пункттерін келісіп, Қытайдың Қазақстанда қабылдауын жақсартуға және Қазақстанның Қытай аумағында Мәдени және білім беру бағдарламаларын кеңейтуге бағытталған бірлескен зерттеу жобаларын жүргізудің маңыздылығын ерекше атап өтті.

Қазақстан мен Қытай арасындағы академиялық байланыстарды нығайту бойынша перспективаларды кеңейту тақырыбын жалғастыра отырып, Ланьчжоу университетінің белдеу және жол зерттеу орталығының басшылығы философия, саясаттану және дінтану институтымен ынтымақтастық туралы Меморандумға қол қоюға дайын екендігін білдірді. Тараптар меморандумның барлық жобалық пункттерін келісіп, Қытайдың Қазақстанда қабылдауын жақсартуға және Қазақстанның Қытай аумағында Мәдени және білім беру бағдарламаларын кеңейтуге бағытталған бірлескен зерттеу жобаларын жүргізудің маңыздылығын ерекше атап өтті.

      Келесі күні 18 сәуірде Р. Ю. Изимов "Қытайдың өңірлік ынтымақтастық шеңберіндегі Орталық Азия елдерімен қарым-қатынасы: процестер мен перспективалар" тақырыбында халықаралық дөңгелек үстел отырысына қатысты.

Іс-шара жұмысына Орталық Азия елдерінің мемлекеттік талдау орталықтарының жетекші сарапшылары мен қытай мамандары қатысты. Өткен отырыс аясында Тәжікстан Республикасы Стратегиялық зерттеулер орталығының сыртқы саясатты талдау және болжау басқармасының бастығы Маруфджон Абдуджабборов сөз сөйлеп, өзінің тезистерін әлемдік саясаттың өзгермелі архитектурасы контекстінде Орталық Азия мен Қытай елдерінің ғылыми-талдау орталықтарының өзара тиімді ынтымақтастығы перспективаларына баса назар аударды.

      Руслан Изимов дөңгелек үстелге қатысушылармен Қазақстан мен Қытай арасындағы қарым-қатынастың екінші алтын отыз жылдығын дамыту тақырыбындағы өз бағаларымен бөлісті. Қазақстандық сарапшы Қазақстан мен Қытай мамандарының алдында өткен жолды талдау, содан кейін практикалық жетістіктер негізінде осы елдердің өңірлік интеграция процестерінің алдағы 30 жылға арналған сценарийлерін қатесіз жобалау міндеті тұрғанын ерекше атап өтті.

Түстен кейін Орталық Азия сарапшылары Ланьчжоу университетінің студенттеріне, магистранттарына және докторанттарына дәріс оқыды. Қытай тілінде кең аудитория алдында сөйлеген сөзінде Руслан Изимов Қытай белдеу және жол бастамасы шеңберінде бірлескен жобаларды іске асыру перспективаларын егжей-тегжейлі атап өтті. Ұсынылған баяндаманың мазмұны Р. Ю. Изимов қызу пікірталастар мен кездесуге қатысушылардың назарын аударды. Дәрісті аяқтағаннан кейін Руслан Изимовқа Ланьчжоу университетінің Орталық Азияны зерттеу институтының "шақырылған профессоры" атағын алғаны туралы атаулы Сертификат салтанатты түрде берілді.

      Қорытындылай келе, Ланьчжоу университетінің өкілдері Қазақстан Республикасының философия, саясаттану және дінтану институтымен кәсіби ғылыми байланыстарды одан әрі нығайтуға қатысқаны және үміті үшін ризашылықтарын білдірді. Тараптар Қытай мен Қазақстанның "ми орталықтары" арасындағы байланыстарды одан әрі тереңдету бойынша бірлескен ғылыми зерттеулерді іске асыру процестеріне кірісуге келісті. Қытайлық сарапшылар Қытайдың жетекші ғылыми журналдарының беттерінде, атап айтқанда Ланьчжоу университетінде бірлескен мақалалар мен жарияланымдарды орналастырудың өзектілігін ерекше атап өтті.

Ланьчжоу университетінің Орталық Азияны зерттеу институты 1994 жылы наурызда құрылды және Орталық Азияға қатысты мәселелерді зерттеуге мамандандырылған Қытайдың жетекші ғылыми-зерттеу институттарының бірі болып табылады. Өткен 30 жыл ішінде Орталық Азияны зерттеу институты Орталық Азия елдері мен Қытай арасындағы ынтымақтастықты тереңдетуге бағытталған негізгі сыртқы саяси бастамаларды әзірлеуге қатысты.

     ФСДИ Саяси зерттеулер орталығы